Có phải Gerstner chống lại Watson? Không, ngày xưa Watson làm vậy là vì CTR còn rất nhỏ, nó cần được cấy vào đó một thứ gen hoài bão. Từ đó, nhiều gia đình chưa khá giả trong khu phố có thể mua một, hai gói mì tôm (mà không cần phải mua cả thùng mì), một tép bột ngọt (mà không cần phải mua cả gói bột ngọt). Bán hàng rong, bị mất cắp tất cả vì mãi uống rượu.
Watson phải học cách đối thoại với con trai, đại diện thế hệ mới nhưng tính cách mạo hiểm thì y IBM lúc đó là công ty có số nợ nhiều nhất nước Mỹ, theo điều tra của Maney. Sự kiện năm 1944 này của Watson được ghi nhận là đi trước 18 năm so với ngày nước Mỹ ra đạo luật Quyền Bình đẳng cho Người Da đen (Civil Rights Atc, năm 1964).
Cụ thể sau đó, IBM có thể đưa ra thị trường máy tín hiệu vô tuyến. Watson đánh dấu những bước tiên phong của mình trong lĩnh vực sản phẩm là cho ra đời máy tính cơ điện tử IBM 603 Electronic Multiplier, thì trong lĩnh vực chính sách là thuê mướn người da đen. Nhưng ốc đảo này không thể cầm cự lâu dài.
Chúng tôi xin được gửi lời tri ân trân trọng nhất đến những đồng nghiệp đã hỗ trợ tinh thần cho chúng tôi, đến các cá nhân và đơn vị đã sẵn lòng hỗ trợ thông tin, tư liệu trong quá trình nghiên cứu. Khám phá ra sức mạnh văn hóa của một doanh nghiệp được xem như là cống hiến lớn nhất của Watson cho kho tàng quản trị doanh nghiệp. Quan điểm này không chỉ cần cho các nhà lãnh đạo kinh doanh mà cho
Và bởi vì xuất phát từ thực tế cuộc sống, Watson đã sáng tạo ra và để lại nhiều bài học cho hậu thế trong quản trị và quản lý doanh nghiệp, cũng như đối nhân xử thế. Và cho đến nay, IBM vẫn là kỷ lục gia thế giới về số lượng bằng sáng chế. Người trợ lý Nichol thì nhớ lại, Watson đã gắt lên với các kỹ sư ở phòng thí nghiệm: Cái chổi quét của cái máy, các anh đã có 30 năm để nhìn thấy vậy mà vẫn chưa giải quyết.
Watson thổi vào đó những sinh khí mới. Hậu thế đã có những bình phẩm về Watson. Đó là câu hỏi chưa ai từng nghe từ đầu thế kỷ, tác giả Kenvin Maney viết trong The Marverick(*).
Kỹ sư trẻ đầy nhiệt huyết này làm việc dưới tầng hầm nhà mình. Với nước Mỹ của mình, Watson đã tham gia một phần quan trọng vào quá trình biến nước này thành siêu cường trong nửa sau thế kỷ XX và còn kéo dài trong thế kỷ XXI. Ông xem trọng những lễ hội của nhân viên hơn nhiều điều khác.
Dù thế nào, giai thoại hay sự thật, câu chuyện đó cũng chứng tỏ sức hút của hình tượng Watson trong nghệ thuật lãnh đạo hay lớn hơn nữa là nghệ thuật sống. Nhưng cuối cùng thì thái độ cởi mở của ông chủ lớn cũng giúp Gordon nói như tâm sự: Vì vậy, Tom đã vượt ra khỏi cái bóng của cha mình.
Khi Watson đến CTR làm CEO vào năm 1914, lúc ông 40 tuổi, các nhân viên IBM đã thấy trên bàn ông chữ THINK được viết hoa. Watson qua đời, đất nước mất đi một người Mỹ thực sự - một nhà công nghiệp mà trước hết là một công dân vĩ đại và là một nhà nhân đạo vĩ đại. Nhưng một khi đã sa vào tính tự mãn, ta sẽ gục quỵ mãi mãi.
Việt Nam cũng sử dụng luật này. Tấm huy chương từ nước Đức phát-xít là bản án thứ hai mà người đời dành cho Watson. Những thất bại này của người thanh niên mới vào đời tưởng chừng như làm niềm tin vỡ vụn và lê bước đến văn phòng NCR.