Họ cũng trông thấy trong đó có sự vui vẻ, trẻ trung. Vì hiểu như vậy, người ta không còn ngạc nhiên sao trong xã hội, đ àn ông vụn trộm ái tình hơn đ àn bà, có vợ chính thức mà vẫn đi nhà điếm, có nhiều vợ lẽ công khai. Nên đoạn tuyệt là hơn khi với bạn tâm giao khác phái của bạn, bạn có những cám dỗ xác thịt.
Họ chưa tin tâm tình tư tưởng họ là hay đẹp. Ta thấy đó là những tinh thần, tình cảm mạnh tuy không đ àn áp nổi tình yêu cùng lương tâm, có thể ảnh hưởng trên ấy không ít. Hòn máu ấy của cha con và mẹ chung cấu thành nhưng cha con mắc lo gánh gồng các việc lớn của gia đình, mẹ chịu trách nhiệm rút sinh lực của mẹ để nuôi con lớn lên.
Có khi không ngay mấy lúc ấy, mà lúc họ ở một mình. Hồi nhỏ họ thích nghe chuyện ma, chuyện của Jules Vernes, Tấm Cám. Ai nhận mình yếu đuối, người ấy anh dũng, người xưa đã nói mà: fortis quy senegat essefortem.
Ai họ cũng giao tiếp được mà không hề có ý nghĩ mình cô độc. Họ có một cơ cấu sinh lý mà của bạn gái chỉ giống dung dạng chung thôi. Con của Mẹ! Con thấy mẹ yêu con không? Mẹ có con cũng nhờ mẹ gặp cha con và con ra đời nên vai nên vế là nhờ cha con và mẹ.
Lúc ấy người lớn nói điều gì nghịch lý, người ta thấy trên gương mặt họ không phải sự hờ hửng mà cặp mắt nghi ngờ và coi chừng họ chất vấn vì thắc mắc. Tôi cũng hay mục kích tướng diện của nhiều nhà giáo vô lớp ngạo nghễ nam sinh vì họ học dở, phạm lỗi trước mặt bao nhiêu nam sinh nhỏ tuổi hơn họ và bao nhiêu nữ sinh. Cũng chính họ thường là khách của thanh lâu mà trong xã hội không mấy ai để ý.
Họ đi xe đạp không đèn, thành phố chật, chở hai ba người. Lòng bạn trai tự nhiên đã phức tạp rồi, mà khi họ muốn che giấu, muốn lừa bịp nữa thì người nhẹ dạ không khó gì để bị gạt. Bạn trai thì thẳng như ruột ngựa, ưa đại cương, tổng hợp.
Thái bình đã về với non sông rồi vấn đề trọng yếu kiến quốc. Ba yếu tố nầy có thể giáo luyện con tim của bạn trai và giúp họ siêu hóa ái tình của mình, nếu họ biết rèn đúc đầu óc thông minh, anh dũng và hấp thụ những lời khuyên dạy bổ dưỡng của những người già kinh nghiệm, tài đức. Đức Thánh linh quả thật thấu triệt tâm hồn con người khi linh ứng cho Thánh ký gia viết: Đàn ông ở một mình không hay.
Còn trong xã hội? Họ cũng thấy bao kẻ xung quanh không ăn thua gì với họ. Nhiều lần gặp cha mẹ đến trường họ lánh mặt vì mắc cỡ. Ngoài mục đích đối thiên và phượng tự, là chuẩn bị toàn phúc vĩnh cửu cho cõi lai sinh, bạn trai có trách nhiệm làm chồng, làm cha, và những công tác xã hội trong cộng đồng xã hội.
Còn những giờ ngủ, giờ chết: ai giữ? Người đời sẽ phán đoán sao về người chết khi lục ra trong hòm rương kẻ nầy có những hình ảnh khiêu dâm, nhưng phong thư không tiện nhiều người coi vì chữ tình, vì ô uế. Biết đ ào luyện mầm tự trọng bạn trai sẽ có nhân cách cao thượng: nó là lý tưởng của bất cứ ai trên đời. Mỗi sáng bạn gội đầu, tắm bán thân trên.
Họ đặt mình vào một hoàn cảnh bế tắc: Đã có những quốc gia đề cao dân chủ, chưởi thực dân mà rộn rịp thôn tính các bản đồ thế giới, theo một chánh sách độc tài, bốc lột dã man. Tôi ngồi chơi trước cửa gia đình, tôi đi đến trường, tôi vô lớp, tôi đi phố, tôi ở công sở, tôi về thôn quê, tôi lên thị thành, tôi ở nước nhà, tôi sang ngoại quốc, tôi, thưa em, đã gặp bao nhiêu bóng chim xanh đáp cạnh cửa vườn lòng đầy gió dịu yêu đương của tôi.