Khi bác sĩ Edward Thordike ở Columbia thí nghiệm về mệt nhọc, ông dùng những trắc nghiệm làm cho học sinh luôn luôn thích thú để họ thức gần trọn một tuần. Có lẽ suốt đời tôi không quên chuỵên thê thảm dưới đây do ông Robert Moore ở New Jersey kể lại. Hồi xưa, một triết gia, túi không có một xu, thơ thẩn trong một miền núi đá mà dân cứ sống rất vất vả.
Trong nhà thờ không có ai hết, trừ người đánh đờn. Hồi nhỏ, tôi thường trách người làm tôi khổ cực; nhưng nay đã già - mà có lẽ cũng đã khôn - tôi nhận thấy rằng nếu truy cứu tới cùng, hầu hết những nỗi khổ ủa tôi đều do tôi mà ra cả. Cái đó là cái gì? Thường thì là những cảm xúc như lo lắng, sợ sệt, ghen ghét, oán hờn, vì từ khi tổ tiên ta còn ăn lông ở lỗ, những nghịch cảnh thiên nhiên đã gây ở trong lòng loài người những cảm xúc rất mạnh ấy, mạnh tới nỗi đuổi ra khỏi óc ta tất cả những cảm xúc và tư tưởng vui vẻ, êm ái, dịu dàng.
Những con số ấy mặc dầu đáng sợ, nhưng theo luật trung bình thì phần rủi có là bao? Đó là trường hợp ông Edison, một người hồi nhỏ thất học, phải bán báo, mà sau làm thay đổi hẳn nền kỹ nghệ của Mỹ. Mới đầu ông giấu, sau ông thú rằng bị các bạn học đá đít.
Muốn vậy, tôi đi lượm hàng chục cuốn dạy cách nói trước công chúng và bỏ mất một năm để chuyển những ý của họ sang bản thảo của tôi. Nhiều người mệt tới nỗi lăn ra ngủ, không kịp ăn. Phương pháp trị bệnh thần kinh đó của các bác sĩ, tên là "tác động liệu pháp", thiệt không mới mẻ gì.
Tôi quay gót ra, như kẻ mất hồn. Nếu có một chuyến xe trật đường rầy thì sao? Hay là nếu xe đương qua cầu mà sập thì sao? Đã đành, trái cây đã có bảo hiểm, nhưng ông sợ nếu đến hẹn, không có trái để giao cho khách hàng thì sẽ mất mối. Và có lẽ không một trẻ em mồ côi nào cám ơn hai ân nhân đó cả, trừ một vài hàng trong thư.
Theo tờ báo Life nó đứng hạng thứ mười trong những bệnh nguy hiểm nhất. Nhưng đến năm 71 tuổi thì bà nghèo khổ - không còn đồng nào hết. Sau lấy mủ ni che tai mà đi theo con đường đã vạch sẳn, mặc những lời thị phi của người đời".
Từ lâu rồi mỗi lần gặp nỗi lo lắng gì thì luôn luôn tôi lại bàn đánh máy, đánh hai câu hỏi sau nầy, rồi đánh luôn những câu trả lời nữa: Hiện nay nhiều người đóng trò khác lại rán bắt chước chị. Tin tức bay khắp thế giới.
Tôi lo lắng lắm, vì ông chủ sở bảo rằng nếu không tới đúng giờ tôi sẽ bị đuổi. Bạn làm công cho gia đình của bạn, tại sao không theo cách ấy? "Tỉnh dậy, tôi không còn nhớ tôi đang ở đâu nữa.
Nói một cách khác, theo luật trung bình do kinh nghiệm mà biết thì phần rủi bị tai nạn chỉ là một phần 5. Sự phung phí năng lực, nỗi ưu tư sẽ làm cho ta lảo đảo, nếu ta cứ lo lắng về tương lai. Bác sĩ Thomas Hyslop, cai quản một nhà thương điên, đã chú trọng vào điểm ấy trong bài diễn văntrước Anh quốc Y học hội.
Rồi tôi qua giúp một công ty bảo hiểm nhân mạng, vẫn để cho Thượng Đế dắt dẫn. Tôi đáp: "Không hại, má con mình ngủ thêm chút nữa". Bà than số phận chẳng ra gì và viết thơ cho cha mẹ sẽ quay về Nữu Ước, không thể ở lại cái địa ngục này.