Tôi vẫn trong cơ cấu ái tình bạn trai cũng có những yếu tố tinh thần. Thường thường trước khi đi sâu vào những vẻ đẹp tâm hồn, bạn trai tự nhiên thích những nét kiều diễm của thân xác người tri kỷ. Trong gia đình họ ít nói.
Giữa họ và bạn tâm giao có sự cộng thông đời sống tinh thần, tình cảm: người nầy lo sống cho người kia và hỗ tương tìm hạnh phúc cho nhau. Một tình yêu như vậy sẽ tạo cho bạn một ngày mai đầy mắc cỡ, hối tiếc sau khi đã làm bạn mất giờ, mất của, có khi mất tiếng tốt nữa. Họ cũng trông thấy trong đó có sự vui vẻ, trẻ trung.
Cách chung bạn trai không có tiền thì thôi, hễ có thì bố thí dễ dàng hơn bạn gái. Cái óc đội trời đạp đất ở đời ấy lúc dậy thì bạn trai đã có. Tôi biết có vài bạn trai giấu tên cha mẹ, không cho ai biết nguồn gốc mình.
Cha mẹ hay thầy giáo hoặc ai có nhiệm vụ điều khiển nam thanh hãy xử với họ vừa bằng từ tâm vừa bằng thực tâm. Có nhiều bạn gái nghe thiên hạ đồn thôi rằng họ bội tình yêu, đến khi gặp họ mặt lớn mặt nhỏ một hồi vì cũng phải đầu hàng trước những lời đính chánh khéo léo đầy gian mưu của họ. Bạn trai rất mắc cỡ, sượng sùng khi mình trần truồng mà bị người khác phái thấy.
Xong, họ cũng kiếm chỗ yên để nghỉ ngơi hay làm việc. Còn tình của bạn trai sâu ở trong lòng hơn là rộng và tỷ mỷ ở mặt ngoài. Vào những chiều thu cô độc họ lấy ra đọc như người đọc kinh nhựt tụng.
Bạn trai mắc nó, sức khỏe kiệt quệ ngó thấy: toàn thân gầy ốm, nước da vàng bủn, mặt nhiều nếp nhăn, mắt hoa mờ, tai ù, tim đập nhanh và không đều, vai rút, gối run. Tôi lấy làm hân hạnh bàn cùng bạn trong tất cả thành thực và tín cẩn những vấn đề hắc búa mà đại hệ nầy. Cũng bởi hiểu biết hai lối yêu của nam và nữ, người ta không lấy làm lạ tại sao ít nghe bạn gái làm bậy bị bạn trai mắng mà ngược lại thì thường như cơm bữa.
Tôi lúc làm hiệu trưởng trung học, trong khi học sinh nam nữ thảo luận chung, hay nghe những câu đại khái của nam sinh: ối! Mấy chị mà làm gì! Để tụi tôi. Nếu là những bức thư xin gởi quả tim của người đẹp, người xứng đáng thì không gì hãnh diện cho họ bằng đem quảng cáo các bức thư ấy trong hàng ngũ các bạn thân trừ bạn nào đã gấp ghé người yêu của họ. Tâm hồn tự trọng trào tràn nhựa xuân đó là miếng đất phong phú để nhà giáo dục khai thác những đức vị tha, hy sinh, phục vụ nhân quân xã hội.
Aristote nói: không tuổi nào bạo dạn bằng tuổi xuân? Mà trong tuổi xuân, bạo dạn nhất là tinh thần cho tất cả những gì đã có, đang có đều là cỏ dại phải phát sạch. Nếu bước ra khỏi lãnh vực ái tình, bạn thấy bạn trai vẫn có tính đơn sơ mà nguyên nhân là vì họ nặng sống theo tinh thần hơn theo tình cảm. Điều tôi muốn nhấn mạnh riêng với bạn trai là ái tình, nhục tình chỉ nên đặt trong hôn nhân và phải đặt trong hôn nhân .
Có nhiều vấn đề không ăn thua đến óc xã hội, việc tổ chức chánh quyền, cải tạo phong tục, canh tân xứ sở, họ vẫn bàn leo qua, ra đề nữa, nói không ra đâu mà cứ nói. Nhưng về giá trị đàn ông hơn đàn bà vì cái gì đơn giản thì mạnh mẽ, chỉ huy cái phiền đa yếu đuối. Cứ chung mà nói bạn trai học lâu nhớ hơn bạn gái nhưng một khi nhớ rồi thì nhớ dai hơn bạn gái.
Con thấy dãy núi ở gần nhà mình, con sông cạnh đường đi vô nhà mình không. Hãy thân mật giao tiếp họ, tham dự những cuộc uống nước chơi, những tiệc tùng của họ. Họ chẳng những không quan tâm các gương nhân đức của những bực tu hành, mà còn tỏ ra vẻ khinh rẻ, cho là làm chuyện không thực tế.