Nhưng Hoàng đế nói: "Có cần chi điều đó". Do đó mà có lòng ái quốc - và có chiến tranh! Chúng ta can đảm nhận kỹ chân lý này: Mỗi người mà chúng ta gặp đều tự coi có một chỗ nào hơn ta. Nếu ba tên cướp đó và bọn khốn nạn đường nằm trong khám, tự cho mình vô tội như vậy thì những người mà chúng ta gặp mỗi ngày, ở ngoài đường, cả các bạn nữa, cả tôi nữa, chúng ta ra sao?
Vậy ta phải hết sức trổ tài cho họ vừa lòng". Một hôm, tới một sở thông tin, tôi hỏi một thầy ký chuyên môn tiếp khách, chỉ cho tôi phòng làm việc của bạn tôi, ông Henri Souvaine. Thành thử ông trưởng tòa đó cho họa sĩ một con chó đáng 100 mỹ kim và bỏ ra một giờ quý báu của ông chỉ vì họa sĩ đã thành thật khen tài nuôi chó và bầy chó của ông.
Phương pháp đó đối với một vị Hoàng đế còn có hiệu quả như vậy, thì bạn thử tưởng tượng đối với chúng mình đây, còn hiệu quả tới đâu. và bạn sẽ thấy họ thức suốt đêm để tập tành cho hoàn hảo. "Xưởng chúng tôi mới phát minh một kiểu máy mới để chiếu quang tuyến X.
Tôi xin nhiệt liệt giới thiệu nó với "hải nội chư quân tử". Các văn hào, thi hào viết được những cuốn sách bất hủ, các ông "vua dầu lửa, xe hơi. Rồi họ lựa một người khác cho chỉ huy phòng kế toán.
Một vị bác học trứ danh nhận thấy rằng phần nhiều những người đó chỉ muốn tìm, trong tưởng tượng, sự thỏa mãn của lòng tự phụ mà hóa điên. Ông quyết thực hành ngay những lý thuyết đã học được và kiếm chung quanh ông xem có cái gì có thể chân thành khen được không. Vậy mà trước khi chỉ trích, Ngài khen Hooker ra sao? Lầm lỗi của Đại tướng rất nặng mà Ngài không nói tới ngay bằng một cách tàn nhẫn.
Bạn tự cho là hơn những thổ dân ở miền Bắc Cực nhiều lắm ư? Bạn được hoàn toàn tự do nghĩ như vậy. Tôi sẽ hết sức giúp ông để triệt cái thói đó đi. Tôi ngạc nhiên lắm, hỏi: - Tại sao? Tại sao vậy? - Vì nó nóng quá, rờ tới, cháy tay đi.
Cho nên một ký sự đẹp nhất trong lịch sử là hồi Đại tướng Lee, trong cuộc Nam Bắc chiến tranh, tự nhận lỗi vì ông mà đạo kỵ binh của tướng Pickett phải thất bại trong cuộc tấn công tại Gettysburg. "Bạn phải xử trí ra sao cho người đó thấy sung sướng làm công việc mà bạn đề nghị". (Con thử tưởng tượng, có ai, cha mà mắng con như vậy không?).
Tôi lại nói rằng: nếu được lang thang trong một cánh đồng với ông thì thú vô cùng. Thi nhân Rossetti tự cho là một nhân vật quan trọng. Tới mùa hết việc rồi, chúng tôi không có đủ công việc để cậy ông giúp.
Câu chuyện đó, ba chục năm sau, nghĩa là mới đây, bác sĩ A. Những sự thách đố như vậy bao giờ cũng kích thích được một cách chắc chắn những người có tâm huyết. Giá tôi có thết tiệc một vị Hoàng hậu thì anh cũng tận tâm đến vậy là cùng.
Chúng ta nghiên cứu bức thư sau này nữa của Ken Dyke, bức thư mà trong đó chánh sách "xin Ngài làm ơn" được áp dụng một cách khéo léo làm sao! Cách đây vài năm, ông Dyke thất vọng lắm vì ít khi ông nhận được hồi âm những bức thư ông gởi cho các thân chủ của ông: thầu khoán, thương gia, kiến trúc sư, để xin họ cho biết tình hình buôn bán. Nhưng bây giờ tôi trả lời: tôi "chỉ muốn hỏi ý ông thôi; tôi muốn biết sau này nó còn thôi nữa không và làm sao cho nó khỏi thôi". Hôm sau tôi gặp anh, vẻ mặt buồn tẻ nhưng có vẻ sẵn sàng để tự bào chữa.