Tuổi bạn trai là tuổi khủng hoảng, thấy mình cô độc, cần nguồn an ủi, ưa tìm những hình ảnh ái ân để thoa dịu tâm hồn. Bạn gái đa số thản nhiên. Một thứ tâm tình lay động ráo riết lắm lúc rất cuồng bạo trong tâm hồn bạn trai là tâm tình cảm thấy cô độc.
Bạn thấy lòng đơn giản của họ bị đánh cướp đi nhiều quá. Có bao giờ phần đông bạn trai được khiêu gợi lòng trắc ẩn đối với những người xấu số trong xã hội. Sự giao thiệp quá lố của bạn trai đem đến cho họ các ác quả trên còn làm thể xác họ suy kiệt, rã rời.
Họ không thích đi chơi, cũng không thèm đọc sách. Ai đã từng đóng vai trò giáo dục tất nhận khi dạy văn chương, toán học, sử địa, v. Lúc mất tình yêu hay bị phản bội, bạn trai ghen bồng bột lắm.
Bạn gái đa số thản nhiên. Hương lúa mới pha mùi rạ ủ cỏ ôi. Một giáo sư Việt văn có một nghệ thuật giảng bài rất khả quan, không nắm giữ tinh thần bạn trai khỏi chia trí luôn hai tiếng giờ khi ông bàn về thuật hành văn của Phạm Quỳnh, ngòi bút thơ của Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu.
Tôi thấy khó khuyên bạn hết buồn vì ngày xưa tôi cũng có những phút giây mà lòng nghe ngao ngán như bạn. Họ kiếm một cái gì để hỏi, hỏi bạn trai gần mình để có chuyện nói, để đúng hơn khỏi mắc cỡ. Đối với bất cứ người nữ nào kể cả người yêu của mình, bạn trai hay có tướng diện tự cao.
Chớ những bạn trai chưa vướng Satan phần đông lương tâm tốt đẹp. Tập quán nầy dĩ nhiên có mầm mộng từ trong tâm địa bạn trai. Ghê gớm nhất là mỗi ngày có một chim kên kên mổ gang của Prométhée để ăn.
Bạn trai độ 11, 12 tuổi tuy hay xao lãng vì ham chơi. Họ không phải không biết lý tưởng của ái tình, không biết nhân nghĩa của đời uyên ương, nhưng tự nhiên ái tình của họ ích kỷ ở chỗ tìm một đối tượng yêu đồng phái hay khác phái để thỏa mãn bản năng tính dục. Đánh trên dĩ vãng đen tối vì lỗi lầm một giá tréo to.
Mấy anh mấy chị, ai không biết ghét họ, nói họ là hỗn mỗi khi nói gì họ sân si, chống chỏi. Vì lẽ đó người ta thấy sự tâm giao thạnh hành trong giới đầu xanh nhất ở những tổ chức mà bạn hay bạn gái lưu trú. Hãy tưởng tượng giữa tim mình và tim bạn mình có sự trọng tài của Thượng đế là chúa tình yêu.
Nhưng khi đề cập các phương diện nầy, bạn nên có ý nghĩ thống quán về con người bạn trai và con người bạn gái. Thành ra khi bàn về tật ích kỷ, ưa độc đoán tôi nói với dè dặt. Ngày nọ cậu trốn giám thị leo cây thang chánh của trường, leo tận lên lầu thứ hai rồi kẹp tay vượn, tuột xuống cho đến tầng chót.
Như xương vai có hai trung tâm lắt léo dính lại từ 16 đến 18 tuổi. người ta thường thấy thoáng trên gương mặt những người nầy một nỗi buồn thắm thía vì sự bẽ bàng của thân phận. người ta nói đời trẻ dại là đời hướng ngoại.