Tôi nói ngay tinh thần nhiệm vụ của nam giới đối với xã hội nhỏ của họ là gia đình. Người ta thương hại tuổi xuân, mong cho tinh thần họ mau già giặn. Chớ những bạn trai chưa vướng Satan phần đông lương tâm tốt đẹp.
Tâm trí họ bị chiếm thường xuyên bởi hình ảnh người tri kỷ. Lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi thấy có lối năm sáu nữ sinh mến cách đặc biệc một giáo sư kia cótính chuyên môn kỳ cục. Các linh mục dòng Tên rất sáng suốt trong tổ chức giáo dục trong tinh thần của thánh Ignaxiô nên đã nêu lên khẩu hiệu vàng ngọc nầy trong những ký túc xá giáo dục: chẳng nên khi nào hai, luôn luôn ba, ít khi bốn.
Tôi sợ bạn không tin tôi. Một tình yêu như vậy sẽ tạo cho bạn một ngày mai đầy mắc cỡ, hối tiếc sau khi đã làm bạn mất giờ, mất của, có khi mất tiếng tốt nữa. Năng lực chú ý của họ bị chi phối bởi bao nhiêu sức mạnh cám dỗ của các vấn đề thời cuộc, của màn ảnh, sách báo, tuồng, kịch, quảng cáo và nhất là bởi ái tình.
Còn bốn người thân thích nhau có thể từng hai người yêu nhau cách sai quấy. Óc ỷ lại pha màu sắc hèn yếu và nô lệ ái tình đôi khi khiến họ liều lĩnh: Đã hăng hái thì hiếu động.
Họ có thể tự nhiên khạc nhổ, kêu mời thiên hạ thóa mạ gương mặt mà mấy tháng trước họ điên cuồng gở những trái hôn như thèm thịt sống. Họ tự ý dập tắt tiếng lòng, hy sinh đi một trái tim của một cá nhân để chiếm hữu bao nhiêu tâm hồn cần họ cứu rổi và nhất là để chiếm hữu Thượng đế là đấng toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc. Gây cho tuổi xanh cảm thấy mình chịu trách nhiệm về nhân cách, giá trị của đời mình.
Tuy suy nghĩ như vậy, tôi không dám quả quyết đ àn ông là phái yếu về quan điểm nầy. tính nầy nếu người nam thành nhân lão thành còn giữ. Bạn thấy họ sẽ hết yêu một bạn gái khi kẻ ấy tàn sắc Tây Thi, mất giọng oanh vàng, có da mặt bị rỗ vì lên trái, hàm răng sún vì một rủi ro nào đó.
Cầu xin Thượng đế cho tìm được người bạn tâm giao lý tưởng để giúp nhau làm nên trên đời. Tôi cười, cười gượng gượng: trong bụng tôi thì khoái vì người ta khen mình hùng biện nhưng bất mãn, bất mãn lắm vì bị chê là tư tưỏng chưa già giặn. Lồng ngực nở nang nhanh chóng từ 12 tuổi đến 18 tuổi và biến đổi chút ít đến 25 tuổi.
Nhưng bạn đừng quên bạn trai ưa đơn giản nên ghét cái gì xung quanh có tính cách chi tiết nhỏ nhặt, phiền toái, rắc rối là những điều mà bạn gái tự nhiên hay gây ra. Mẹ hay chị mượn khuân vác đồ nặng họ làm hăng hái. Lời nầy đúng cho nhiều bạn gái.
Vấn đề tế nhị, phức tạp, hơi khó nói thẳng. Họ muốn khôn ngoan, già giặn mà rất ghét tuổi già. Tôi đã tốn nhiều thời giờ để theo quan sát một số bạn trai xấu số, thấy họ có một lối sinh hoạt hình như độc lập với cuộc sinh hoạt thông thường trong xã hội.
Họ không nghĩtính loài người là trống miệng. Cậu trai nào có dáng điệu thiếu nữ thì họ mê như người ta mê đ àn bà và một khi họ cam kết xây đời bằng hữu keo sơn nơi kẻ ấy rồi thì họ bắt đầu hết yêu kẻ ấy ngay và bắt đầu yêu cậu trai khác. Có lẽ bạn trai ấy ngay từ nhỏ lớn lên trong hăm dọa, kinh hoàng của bom đạn.