Bạn chỉ nhận biết, nhưng không hề suy tư. Nên chú tâm đến khuynh hướng thêu dệt nên một câu chuyện không có thực của trí năng bạn quanh sự mất mát này, trong đó bạn tự gán cho mình vai trò của một nạn nhân. Khi nào bạn chợt nhận ra rằng: “Ồ mình lại sắp rơi vào thói quen chỉ lo nghĩ đến phút giây sắp tới, luôn bận tâm đến những gì chưa xảy ra”, đó là lúc bạn bắt dầu bước ra khỏi những thói quen lâu đời trong tình cảm hay trong cách bạn suy nghĩ và đồng thời có khả năng chọn lựa để đặt sự chú tâm của mình hoàn toàn vào giây phút này.
Giành lấy phần “đúng” thường đặt chúng ta vào một vị thế tưỏng như là ưu thế hơn người kia, và điều này làm cho bản ngã, cái Tôi giả tạo trong chúng ta được củng cố. Bạn có thể tiếp chạm được cái Cái Biết này bằng cách ý thức trường năng lượng bên trong cơ thể mình, bằng cách cảm nhận sức sống, sự có mặt rộn ràng của sự sống ở trong cơ thể mình. Dù chúng ta có đầy đủ mọi thứ về vật chất, nhưng khi người thân của chúng ta khổ thì chúng ta không thể an vui; khi đất dá, sông ngòi, cây cỏ, hành tinh,…này bị ô nhiễm, tàn hoại thì chúng ta cũng không thể sống hạnh phúc, an vui.
Đó là lý do chúng ta rất sợ cái Chết. Hoàn cảnh sống không thể làm cho bạn mất đi niềm vui sống. Khi bạn nhận thức được điều này, bạn sẽ nhận ra rằng mình có tự do để buông bỏ sự phản khán một cách vô vọng (46), trạng thái thường xuyên có sự xung đột, đấu tanh ở nội tâm, với những gì đang hiện diện trong phút giây này.
Trái lại, chúng ta có khuynh hướng nhìn sự việc rất lệch lạc và có khuynh hướng xem mình là nạn nhân của biến cố đó. Khi bạn đứng chung, sát vai với Phút Giây Hiện Tại, đó chính là lúc bạn chấm dứt hết khổ đau ở trong bạn. Chừng đó cũng đủ cho một cái gì đó thực hơn được phơi bày, hơn là những vai trò mà chúng ta thường đóng và tự đồng hoá mình với những vai trò đó.
Đó là niềm vui của an nhiên tự tại – an nhiên tự tại vì đã biết được bản chất chân thực của mình. Khi bạn cảm nhận, mà không đi qua quá trình diễn dịch của trí năng ở bên trong, thì lúc đó bạn mới có thể cảm nhận được cái phần sáng suốt ở trong bạn đang ý thức và cảm nhận những gì bạn đang cảm nhận. Bạn vừa bước ra khỏi thói quen suy tưởng của tâm thức cộng đồng, của nhân loại, một thói quen đã bị thâm nhiễm trong hàng ngàn năm qua.
Ngay cả những khi có tiếng ồn, bạn vẫn có thể nhận ra đang có sự tĩnh lặng bên dưới những ồn ào, nhận ra khoảng không gian từ đó tiếng động được phát sinh. Ý tưởng của bạnđã được đầu tư với một cảm nhận về chính mình. Đồng thời, trên mặt hình tướng, bạn sẽ làm tất cả những gì bạn có thể làm được để khắc phục sự thiếu thốn này.
Tự thân cấu trúc của ngôn từ đã cho thấy rằng con người không thực sự nhận thức được bản chất chân thực của chính mình. Nếu sự rộng thoáng của tĩnh lặng đã không có, thì quan hệ luyến ái của bạn dễ bị chiếm hữu bởi suy tư và lo sợ vẩn vơ của trí năng, và dễ dàng bị vấn đề và những bất đồng chế ngự. Bạn chính là nhận thức, là Cái Biết đó, mà không phải là thứ tâm thức đã bị ô nhiễm - tức cảm giác nhàm chán - vừa được bạn nhận biết.
(61) Làm một chứng nhân yên lặng: Là lặng lẽ chú tâm quan sát những gì đang xảy ra ở trong mình và chung quanh mình mà không phán xét, không phản ứng với những gì bạn đang nghe, đang thấy. Vì chúng chưa hề tự tách mình ra khỏi cơ cấu tổng thể của vũ trụ bằng cách tuyên bố một sự hiện hữu có tính cách biệt: “Tôi” và phần còn lại của vũ trụ, không dính gì với tôi. Tự do chân thực và giải thoát chính là cách sống như thể chính bạn dã chọn lựa một cách hoàn toàn những gì bạn đang cảm nhận hay kinh nghiệm trong giây phút này.
Hãy thử xem chuyện gì sẽ xảy ra khi bạn cho phép một cảm giác được phát sinh một cách tự nhiên. Chấp nhận vô điều kiện trở thành dễ dàng hơn khi bạn nhận thức sự chóng tàn và phôi pha của mỗi kinh nghiệm, khi bạn hiểu rằng thế igớ hày không thể mang đến cho bạn một cái gì trường cửu. Không có bình thường hơn chuyện bạn muốn trốn tránh khổ đau.
Tất cả đều là một nỗ lực để xác định rằng có một “cái Tôi” hiện hữu. Sự tài tình mà thiếu khôn ngoan ở trong ta là điều rất nguy hiểm và tai hại. Nhưng đối với bạn thì đó thực là một sự giải thoát (24).